De Landverks van het Eerste Eskadron
Zweedse pantserwagens voor het Nederlandse leger
Het Zweedse bedrijf AB Landsverk ontwikkelde in de jaren dertig een drietal pantserwagens, die L-180, L-181 en L-182 werden gedoopt. Nederland kocht er in 1934 twaalf van het type L-181. Dit type was voorzien van een 6 cilinder Daimler-Benz benzinemotor van 80 pk. De tandemas-achterwielen konden voor het rijden in moeilijk terrein vorden voorzien van rupsbanden, waarmee het voertuig als een halftrack functioneerde. Deze pantserwagens werden geleverd in 1936 en kwamen als M.36 terecht bij het per op 1 april van dat jaar nieuw opgerichte Eskadron Pantserwagens (later het Eerste Eskadron) in de Isabellakazerne bij 's-Hertogenbosch. Zoals gebruikelijk kregen de voertuigen een volgnummer, een provinciaal kenteken en een militair kenteken.
Kentekens op de M.36 pantserwagens van het 1e Eskadron Provinciaal kenteken Voertuignr. Militair kenteken N-43671 01 III-601 N-43672 02 III-602 N-43673 03 III-603 N-43674 04 III-604 N-43675 05 III-605 N-43676 06 III-606 N-43677 07 III-607 N-43678 08 III-608 N-43679 09 III-609 N-43680 10 III-610 N-43681 11 III-611 N-43682 12 III-612In 1938 werden nog eens 14 exemplaren van het sterkere type L-180, die terechtkwamen bij het Tweede Eskadron, dat bij Amersfoort was gelegerd.
De bemanning van de pantserwagens bestond uit vijf personen: naast de chauffeur waren dat de commandant die ook lader was van het 37 mm. Bofors kanon, de richter voor het richten en afvuren van de torenwapens en het laden van de mitrailleurs, een schutter voor de boegmitrailleur en een chauffeur/schutter voor het achteruitrijden en het bedienen van de achter in de romp geplaatste mitrailleur.
In 1939 werden de provinciale nummerbewijzen voor de pantserwagens ingetrokken. Ze reden nu enkel op het militaire kenteken.
De M.36 en M.38 pantserwagens zijn succesvol ingezet in mei 1940. Hoewel ze enkele mankementen vertoonden is geen van de pantserwagens in een gevecht uitgeschakeld. Wel raakten er door door ongelukken, motorstoring en het bombardement op vliegveld Ypenburg onbruikbaar. Een aantal viel in Duitse handen, waar ze later als Panzerspähwagen L202 werden ingezet.
Bronnen
Particuliere collectie
Wikipedia
Landsverk M38 Pantserwagen - een restauratieproject
De foto van het omleggen van de rupsbanden is afkomstig uit VOC-Mededelingen, 2020 (tijdschrift van de Vereniging Officieren Cavalerie)
De foto van het Eskadron op de Markt in 's-Hertogenbosch is afkomstig uit de collectie van Erfgoed 's-Hertogenbosch, fotonummer 0030588
Wij zijn op zoek naar gegevens omtrent dhr Lambrechts die bij het Eskadron Pantserwagens diende in 1939/1940 in Den Bosch. Wie weet iets?
Beste Andreas, daarover hebben wij geen gegevens. Bij het Nationaal Archief is wel archief van het Eerste Eskadron te vinden, maar dat bevat zo te zien geen gegevens over individuele personen. Misschien kunnen ze daar nog wel verdere zoektips geven, op de website van Defensie is namelijk sprake van de bewaring van Staten van Dienst. Ook bij het NIMH en het Legermuseum in Soesterberg vind ik geen aanknopingspunten.
Tot slot: gooi je vraag eens op ons Forum. Wie weet levert dat nog wat op. Geef dan wel zoveel mogelijk details op.
Reageer