Brabantse kentekens?
Inderdaad ja: tussen 1906 en 1951 kon je aan het kenteken van een auto of motor zien uit welke provincie de eigenaar afkomstig was. Vanaf 1 januari 1906 moest iedere bestuurder een zogenaamd nummerbewijs hebben, dat verstrekt werd door de Commissaris van de Koningin van de provincie waar men woonde. Zo'n nummerbewijs begon met een letter, gevolgd door een nummer.
Per provincie
Voor Noord-Brabant was dat de letter N. Die staat overigens niet voor de beginletter van de provincienaam, zoals men vaak nog denkt*. De letters zijn simpelweg alfabetisch aan de provincies toegekend, beginnend met de A voor Groningen, B voor Friesland en D voor Drenthe (de C werd, zoals nog steeds, overgeslagen). Het complete lijstje ziet er zo uit:
A Groningen
B Friesland
D Drenthe
E Overijssel
G, GZ, GX Noord-Holland
H, HZ, HX Zuid-Holland
K Zeeland
L Utrecht
M Gelderland
N Noord-Brabant
P Limburg
R Departement**
Motor- en rijwielwet 1905
Een en ander was het gevolg van de Motor- en rijwielwet van 1905. De belangrijkste verplichting daarin was het hebben van een kenteken (nummerbewijs geheten) en een rijbewijs. Dat laatste kon je overigens op aanvraag gewoon afhalen bij de provinciale griffie, zonder examen te doen. Ook anders dan tegenwoordig: het nummerbewijs was persoonsgebonden. Het stond dus op naam van de kentekenhouder en was niet aan een specifiek voertuig verbonden. Als iemand een nieuwe auto aanschafte, nam hij zijn oude kenteken gewoon mee. Een eigenaar kon ook meerdere voertuigen met hetzelfde nummer hebben. Nummers konden om allerlei redenen vervallen, waarna ze vrij waren om opnieuw te worden uitgereikt aan een nieuwe aanvrager.
Landelijke registratie
In 1951 werd het provinciale systeem afgeschaft en de huidige, landelijke kentekenregistratie ingevoerd. Natuurlijk was er nog een overgangsregeling, maar op 31 december 1956 vervielen ook de laatste nog in omloop zijnde provinciale kentekens.
Oproep
Helaas is de provinciale administratie van nummerbewijzen in Noord-Brabant niet bewaard gebleven. Gelukkig gaf de ANWB lijsten van kentekenhouders uit. Aanvankelijk waren dat lijsten van geldende nummerbewijzen, later maandelijkse lijsten van vervallen en nieuw uitgegeven nummers. De gegevens op deze website komen uit die lijsten, die ons o.a. door de NCAD en de ANWB ter beschikking zijn gesteld. Maar van twee maanden ontbreken de gegevens nog: juli 1935 en juni 1939. Beide organisaties hebben die niet in huis. Dus: mocht jij de beschikking hebben over (een van) deze twee maandlijsten, dan zouden we graag met je in contact komen (mail: info@deautovanmnopa.nl).
Noten
*Getuige bijvoorbeeld de vraagstelling in Wegwijs, een verkeersmethode voor het basisonderwijs anno 2014, waarin de leerlingen de suggestie krijgen dat een kenteken dat begint met L, uit Limburg zou moeten komen.
**R-kentekens werden niet afgegeven door een provincie, maar door het Departement van Verkeer en Waterstaat, onder andere aan Nederlanders die in het buitenland woonden (zoals medewerkers van ambassades) of aan zakenlui die langere tijd elders vertoefden.