319 kentekens voor de Luchtbescherming Breda in 1945
Geallieerde hulp voor Brandweer en Luchtbescherming
Het viel mij op dat er in 1945 bijzonder veel auto-kentekens waren uitgegeven op adres Ginnekenstraat 14 Breda met de drie volgende tenaamgestelden:
Hoofdinspecteur Luchtbescherming van Brandweer. N-63301 t/m N-63500
Rijks Inspectie Luchtbescherming en Brandweer. N-64556 t/m N-64574
Hoofdinspectie Luchtbescherming en Brandweer. N-65504 t/m N-65603
Totaal 319 stuks.
Zo nieuwsgierig als ik groot ben, had ik één vraag: Waarom? Dit is wat ik tot nu toe heb gevonden:
Aan het einde van de Tweede Wereldoorlog werden de reguliere overheidstaken (uitoefening van wetgeving en bestuur) gedeeltelijk door de Nederlandse regering in handen van het Militair Gezag (MG) gelegd. Een van de taken daarvan was het beschermen van de bevolking tegen oorlogsgeweld door o.a. de brandweer en de luchtbeschermingsdiensten goed te laten functioneren. Vanaf september 1944 werd in het bevrijde zuiden van Nederland in samenwerking met de geallieerden en onder leiding van het MG begonnen met de uitrusting en herinrichting van de brandweer. Gemeenten waren van materiaal beroofd door de bezetter en konden op dat moment alleen provisorisch branden blussen. De speciale sectie IV van de Staf MG die daarmee was belast, had zich in Londen bij de Civil Defence georiënteerd op hoe de brandweer er na de oorlog uit zou moeten zien. Achteraf bleek dat brandweer-hoofdinspecteur P.L. van Boven (zie - vermoedelijke - privé kenteken N-5235) al vanaf 1943 betrokken is geweest bij het bedenken van de nieuwe organisatie van de brandweer na de bevrijding.
Bellewagen brandweer Helmond (Bron: RHCe nr. 117832)In het bevrijde gebied werd de organisatie van de brandweerinspectie samengevoegd met die van de luchtbescherming. Op 1 april 1945 wordt voormalig inspecteur van de luchtbescherming G.J.C.J. Eissens (zie zijn privé kenteken N-57469) hoofdinspecteur van de nieuwe organisatie en als zijn plaatsvervanger de deskundige op het gebied van het brandweerwezen Buisert Meenhorst, tevens kring-inspecteur in de drie Zuidelijke provincies, aangesteld. Naast het toezicht op de organisatie van brandweer en luchtbescherming in het bevrijde gebied, werden de twee functionarissen speciaal belast met de voorbereiding van de hulpverlening aan het nog niet bevrijde gedeelte van Nederland op het terrein van luchtbescherming en brandweer.
Op 3 april 1945 belegden Eissens en Meenhorst in het gemeentehuis van Breda een bijeenkomst voor de hoofden van de brandweer en de luchtbescherming, waarin werd medegedeeld dat de 21e legergroep, dat voornamelijk bestond uit Britse en Canadese eenheden, veel Engels materieel ter beschikking van het Militair Gezag had gesteld. Dat bestond uit: 124 Austin K2 trekkers (de zgn. Engelse Bellewagens), 114 drietonners op Bedford chassis, 49 zogenoemde rescue-wagens op Ford chassis, 10 vrachtwagens van 1 ½ ton, 87 motorspuitaanhangers en 59 motorspuiten, 1 bestelwagen en 3 keukenwagens. Daarmee kon de eerste nood worden gelenigd aan brandweerkorpsen die met ernstige materieel tekorten kampten.
Deze gigantische hoeveelheid voertuigen en brandweer-materiaal, aangevuld met de nodige reserve-onderdelen en klein materiaal, werd ondergebracht in de loodsen van sectie IV op het KMA-complex in Breda, vanwaar later ook de distributie plaatsvond. Als kantoor werd het pand Ginnekenstraat 14 Breda in gebruik genomen en men deed van daaruit de verdeling naar Noord-Brabant en de rest van Nederland. Dat pand stond toen ook al bekend als Kantoor Meenhorst. Daar werden dus de 319 voertuigen geregistreerd.
Een aantal van deze voertuigen worden nog altijd als rijdend erfgoed gekoesterd bij brandweerkorpsen en -musea. Helaas heb ik de lijst van 319 voertuigen niet gevonden. De meeste archieven zijn nog niet openbaar.
De Borsselse Bellewagen (foto: M.F. Boogert)Op De auto van mijn opa heb ik alleen N-63409 (Cromvoirt), N-63416 (Helmond), N-63436 (Borssele [Zeeland]) en N-65579 (Vierlingsbeek) teruggevonden. Op www.brandweervoertuigenonline.nl staan veel Austin K2’s in de andere provincies die vermoedelijk in 1945 in Breda zijn geregistreerd.
Dus mocht iemand meer weten …..!
Geraadpleegde bronnen
Boekje 75 jaar toezicht op de brandweer (Inspectie Veiligheid en Justitie, Ministerie van Veiligheid en Justitie) (geraadpleegd aug. 2021)
Maandblad Luchtbescherming en Brandweer dec. 1945 (geraadpleegd aug. 2021)
https://adoc.pub/2-de-inspectie-tijdens-de-bezetting.html (geraadpleegd aug. 2021)
Noot van de redactie
Het aantal kentekens bij dit verhaal is te groot om hieronder te kunnen vermelden.
Reageer