Aanvullende informatie

Foto 1

Vijf van de vijftien Mercedes-Benz stadsbussen die vanaf 1933 tot in de Tweede Wereldoorlog het lokale vervoer in Tilburg hebben verzorgd. Adrianus (Janus) Heerkens (1893-1954) was de eigenaar en concessiehouder. In 1947 werd het stadsvervoer overgenomen door de BBA.

Bus N-34677 is op de foto de meest rechtse bus. De carrosserie is gebouwd omstreeks 1935 door ‘carrosseriefabriek Wed. G. Smulders’ uit de Hasseltstraat in Tilburg.

Bron: Collectie familie Smulders / Krelis Swaans http://www.klein-hasselt.nl 

Foto 2

De Brockway Motor Company (1912-1977) was een Amerikaans productiebedrijf gespecialiseerd in het maken van chassis voor vrachtwagens en autobussen. De vraag naar bussen steeg in Europa en Brockway wilde zijn ‘bussen' in Europa leveren door zelf plaatselijk busondernemingen op te richten. Vanuit het kantoor van de Nederlandsche Brockway Bus Maatschappij in Amsterdam, werden zo de HBBM (Haarlem, tot 1947), TBBM (Tilburg, tot 1933) en UBBM (Utrecht, tot 1937) gestart. Maar de plaatselijke zelfstandige Brockway-bedrijven kregen te weinig startkapitaal om goed te kunnen functioneren, met het gevolg dat de gemeenten verplicht waren om bij te springen om de busdiensten mogelijk te maken. Nadat gebleken was dat de Tilburgse staddienst door de firma Brockway continue problemen opleverde - in Tilburg sprak men over een Brok Wee - werd het stadsvervoer gegund aan N.V. Heerkens Automobiel Mij.

N.V. Heerkens Automobiel Mij. verzorgde de stadsdiensten in Tilburg tot aan de oorlog met Mercedes-Benz bussen, elk met 21 zitplaatsen.

Foto: familie Smulders. Bron: Collectie Krelis Swaans (www.klein-hasselt.nl), fotonr. WSC015

Frans Kense

Foto 3

Een aanrijding met een voorafje en een staartje

Het gebeurt op zaterdagavond 12 februari 1938. Een stadsbus botst op de Heuvel in Tilburg tegen een taxi. En laat dat nou net voor de deur van de redactie van de Nieuwe Tilburgsche Courant gebeuren. Zij hebben zich al maanden druk gemaakt over de “malle” verkeersregeling voor de bussen daar. En dan op die zaterdagavond gebeurt het. De stadsbus slaat links af. Een taxi, die er al een tijdje achter rijdt, wil er net op dat moment voorbij. Dat gaat dus niet en ze botsen op elkaar.

De krant is snel ter plaatse met redacteur en fotograaf en spuwt uitgebreid haar gal inclusief foto op haar pagina’s de volgende maandagochtend. Dat laat de busmaatschappij natuurlijk niet op zich zitten. Twee dagen later volgt een uitgebreide reactie die er kort gezegd op neer komt dit sinds de “malle” regeling de eerste aanrijding is en dat de bus toch op tijd haar richtingaanwijzer heeft uitgestoken. De krant houdt voet bij stuk en vindt de situatie nog steeds absurd. Waarom immers de bussen onnodige rondjes te laten rijden op die toch al drukke Heuvel?

Hoe dan ook, dank zij de “malle” verkeersregeling kunnen we nu nog genieten van bijgaand fraaie plaatje.

Bron: Nieuwe Tilburgsche Courant van 14 en 16 februari 1938

Foto 4

Detail uit een foto van het wagenpark van de Stadsdienst Tilburg, 1933.

Foto: Adriaan van Beurden (Leo van Beurden). Bron: Regionaal Archief Tilburg, Collectie van Dongen-van Gool, fotonummer 604109

Jan van Weert